Dark Force
Webmaster
 Mesaj Sayısı : 539
Yaş : 41
Rep Puanı : 10000
Ruh Hali : 
Kayıt tarihi : 31/12/08
 | Konu: Peri Bacaları Nasıl Oluştu  Perş. Ocak 15, 2009 5:12 am | |
| Roma İmparatoru Augustus zamanında
Antik Dönemyazarlarından Strabon Kapadokya Bölgesi'nin sınırlarını
güneyde Toros Dağları, batıda Aksaray, doğuda Malatya ve kuzeyde Doğu
Karadeniz kıyılarına kadar uzanan geniş bir bölge olarak belirtir. Bu
günkü Kapadokya Bölgesi Nevşehir, Aksaray, Niğde, Kayseri ve Kırşehir
illerinin kapladığı alandır. Daha dar bir alan olan kayalık Kapadokya
Bölgesi ise Uçhisar, Göreme, Avanos, Ürgüp, Derinkuyu, Kaymaklı, Ihlara
ve çevresinden ibarettir.[/size] VOLKANLARIN PATLAMASI VE JEOLOJİK OLUŞUMKaya yapısı:
 Kapadokya Bölgesi'ndeki Erciyes,
Hasandağı ve Göllüdağ jeolojik devirlerde aktif birer volkandı. Bu
volkanla birlikte diğer çok sayıdaki volkanların püskürmeleri Üst
Miyosen'de ( 10 milyon yıl önce) başlayıp, holosen'e (Günümüze) kadar
sürmüştür. Neojen gölleri altındaki yanardağlardan çıkan lavlar,
platoda, göller ve akarsular üzerinde 100-150m. kalınlığında farklı
sertlikte tüf tabakasını oluşturmuştur. Bu tabakanın bünyesinde tüften
başka tüffit, ignimbirit tüf, lahar, volkan külü, kil, kumtaşı, marn
aglomera ve bazalt gibi jeolojik kayaçlar bulunmaktadır. Ana
volkanlardan püsküren maddelerle şekillenen plato, şiddeti daha az
küçük volkanların püskürmeleriyle sürekli değişime uğramıştır. Üst
Pliosen'den başlayarak başta Kızılırmak olmak üzere akarsu ve göllerin
bu tüf tabakasını aşındırmaları nedeniyle bölge bugünkü halini almıştır.
Peri bacaları nasıl oluştu:Vadi yamaçlarından inen sel suşarının ve rüzgarın, tüflerden oluşan yapıyı aşındırmasıyla "Peribacası"
adı verilen ilginç oluşumlar ortaya çıkmıştır. Sel sularının dik
yamaçlarda kendine yol bulması, sert kayaların çatlamasına ve kopmasına
neden olmuştur. Alt kısımlarda bulunan ve daha kolay aşınan malzemenin
derin bir şekilde oyulması ile yamaç gerilemiş, böylece üsy kısımlarda
yer alan şapka ile aşınmadan korunan konik biçimli gövdeler ortaya
çıkmıştır. Daha çok Paşabağı civarında bulunan şapkalı peribacaları
konik gövdeli olup, tepe kısımlarında bir kaya bloku bulunmaktadır.
Gövde tüf, tüffit ve volkan külünden oluşmuş kayaçtan; şapka kısmı ise
lahar ve ignimbirit gibi sert kayaçlardan oluşmaktadır. Yani şapkayı
oluşturan kaya türü, gövdeyi oluşturan kaya topluluğuna oranla daha
dayanıklıdır. Bu peribacasının oluşumu için ilk koşuldur. Şapkadaki
kayanın direncine bağlı olarak, peribacaları uzun veya kısa ömürlü
olmaktadır. Kapadokya Bölgesi'nde erozyonun oluşturduğu peribacası
tipleri; şapkalı, konili, mantar biçimli, sütunlu ve sivri kayalardır.
Peribacaları en yoğun şekilde Avanos- Uçhisar-Ürgüp üçgeni arasında
kalan vadilerde, Ürgüp Şahinefendi arasındaki bölgede Nevşehir Çat
kasabası civarında, Kayseri Soğanlı vadisinde ve Aksaray Selime köyü
civarında bulunmaktadır. Peribacalarının dışında vadi yamaçlarında
yağmur sularının oluşturduğu ilginç kıvrımlar bölgeye ayrı bir özellik
katmaktadır. Bazı yamaçlarda görülen renk armonisi lav tabakalarının
ısı farkından dolayıdır. Bu oluşumlar Uçhisar, Çavuşin, Güllüdere,
Göreme, Meskendir, Ortahisar Kızılçukur ve Pancarlı vadilerinde
gözlenir.  Yukarıdaki resim adeta peribacaları müzesi olarak nitelendirilen Avanos'un Paşabağı mevkiinden çekilmiştir. Peribacalarının oluşumu ndan olgunlaşıp bozulmasına kadar bütün evreler görülmektedir. | |
|
